Αλλαγές στα όρια ταχύτητας. Πιο αυστηρή αντιμετώπιση κακών επιλογών στην οδήγηση. Διαχωρισμός των παραβάσεων ανάλογα με τις συνέπειές τους. Κλιμακωτές ποινές και πρόστιμα για τους οδηγούς που επιμένουν στο ίδιο «λάθος» και για συμπεριφορές που προκαλούν ατυχήματα.
Αυτή θα ήταν μια πολύ σύντομη περίληψη του νέου ΚΟΚ - φυσικά έχουμε πολλά ακόμα να πούμε. Ασφαλώς είναι μια πολύ σημαντική συζήτηση για όλους. Ασφαλώς κάθε μελετημένη αλλαγή και πρόβλεψη μπορεί να είναι ωφέλιμη. Το θέμα τώρα είναι ο νέος αναθεωρημένος - εκσυγχρονισμένος, λέμε εμείς - ΚΟΚ να εφαρμοστεί.
Νέος ΚΟΚ: Τι χρειάζεται να θυμάσαι
Διαχωρισμός παραβάσεων
Ο νέος ΚΟΚ κατατάσσει τις παραβάσεις ανάλογα με
-την επικινδυνότητά τους για τη ζωή, την υγεία και τη σωματική ακεραιότητα των χρηστών του δρόμου
-την υποχρέωση για ιδιαίτερη προσοχή στην προστασία των ατόμων με αναπηρία
-την πρόληψη της πρόκλησης τροχαίων ατυχημάτων
-τις επιπτώσεις της παράβασης στην οδική ασφάλεια.
Έτσι, ξεχωρίζει τέσσερις κατηγορίες και προβλέπει και μία 5η κατηγορία, που αφορά την αντικοινωνική οδική συμπεριφορά. Ανάλογα με την κατηγορία της κάθε παράβασης προβλέπονται μόνο πρόστιμα ή πρόστιμα και κατά περίπτωση και αφαίρεση διπλώματος/πινακίδων ή και ποινή φυλάκισης, στις περιπτώσεις που ενεργοποιείται και ο ποινικός κώδικας.
Νέος ΚΟΚ: Όχι κινητά, όχι αλκοόλ στην οδήγηση
Θα μου πεις, δηλαδή τα προφανή. Θα σου πω ναι, ωραία, αλλά και πάλι τα στοιχεία δείχνουν πως δεν είναι όλα εξίσου προφανή για όλους.
Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Βαρόμετρο υπεύθυνης οδήγησης, η Ελλάδα έχει το υψηλότερο ποσοστό οδηγών που χρησιμοποιούν το κινητό τους ενώ οδηγούν - φτάνει το 82% με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο στο 77%. Σε ό,τι αφορά το αλκοόλ, αρκεί να δει κανείς τα μηνιαία στοιχεία της τροχαίας. Μόνο τον Μάιο, μόνο στην Αττική, καταγράφηκαν πάνω από 1.000 παραβάσεις για οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ.
Αν χρειάζεται να θυμάσαι 2-3 πράγματα για τα συγκεκριμένα, να θυμάσαι αφενός πως οι κυρώσεις κλιμακώνονται ανάλογα με το ποσοστό του αλκοόλ στο αίμα/στον εκπνεόμενο αέρα, ανάλογα με το εάν η παράβαση καταγράφεται για πρώτη ή για πολλοστή φορά και ανάλογα με το εάν προκλήθηκε ή όχι ατύχημα. Στην τελευταία περίπτωση προβλέπονται όσα προβλέπει ο ποινικός κώδικας, ενώ για πιθανή χρήση κινητού επιτρέπεται και άρση του τηλεφωνικού απορρήτου ώστε να εξακριβωθεί αν ο/η οδηγός είχε συνδεθεί στο ίντερνετ ή είχε ανοιχτή κλήση.
Κόκκινο και Stop: Δεν είναι προαιρετικά
Δεν φανταζόμουν ποτέ πως θα χρειαζόταν μια τέτοια διευκρίνιση, αλλά κι εσύ που κυκλοφορείς εκεί έξω θα έχεις αποφύγει στο νήμα κάποιον που φαίνεται να πιστεύει πως το κόκκινο ή το στοπ δεν είναι παρά κάποια διακριτική προτροπή.
Κι επειδή εδώ οι παραβάσεις είναι πολύ εύκολο να αποβούν μοιραίες, πέραν της επίκλησης στην κοινή λογική προβλέπονται πρόστιμα που ξεκινούν από τα 350 ευρώ ενώ χάνεις και το δίπλωμά σου από έναν μήνα έως 8 χρόνια - το τελευταίο σε περίπτωση πρόκλησης ατυχήματος.
Νέα όρια ταχύτητας
Μέσα σε κατοικημένες περιοχές το όριο είναι πλέον τα 30 χλμ/ώρα. Το γιατί αυτό είναι σημαντικό το τεκμηριώνουν πολλά στοιχεία που δείχνουν πως η μείωση της ταχύτητας των οχημάτων συνδέεται και με λιγότερα ατυχήματα και με λιγότερο σοβαρούς τραυματισμούς. Την ίδια ώρα, 8 στους 10 Έλληνες οδηγούς παραδέχονται πως υπερβαίνουν το όριο ταχύτητας για λίγα χιλιόμετρα. Πόσα είναι αυτά τα λίγα δεν ξέρουμε, ξέρουμε τι βλέπουμε όταν κυκλοφορούμε όμως - και ενίοτε, με αυτογνωσία, ξέρουμε και τι κάνουμε. Και ξέρουμε και τι κάνουν άλλες χώρες σωστά.
30 χιλιόμετρα μέσα στην πόλη, λοιπόν. Υπάρχουν βέβαια και οι εξαιρέσεις.
Εκτός κατοικημένων περιοχών, βλέπε εθνικές οδούς, κλειστούς αυτοκινητοδρόμους κτλ, τα όρια είναι προφανώς διαφορετικά και ανάλογα το είδος του δρόμου και ανάλογα το όχημα.
Για την παράβαση αυτή προβλέπονται πρόστιμα που ξεκινούν από 150 ευρώ ενώ χάνεις και το δίπλωμά σου από έναν μήνα έως 1 χρόνο, ανάλογα με τό πόσα παραπάνω ήταν τα χιλιόμετρά σου.
Κόντρες
Δεν ξέρουμε εδώ τι να πούμε. Υπάρχουν πίστες, βρε παιδιά, για όλους εμάς που αγαπάμε την ταχύτητα και με αυτοκίνητο και με μηχανή. Οι δρόμοι δεν είναι πίστα, πώς να το κάνουμε. Οι κόντρες απασχόλησαν προφανώς τον νομοθέτη, κι έτσι ο νέος ΚΟΚ προβλέπει πρόστιμα και αφαίρεση διπλώματος.
Νέος ΚΟΚ: Πεζοί και οδηγοί, the sequel
Θα κινηθούμε για ακόμα μια φορά στη σφαίρα του αυτονόητου, αλλά μιας και τα (ξανα)λέει ο νέος ΚΟΚ ας τα (ξανα)θυμηθούμε.
Οι πεζοί είναι υποχρεωμένοι να χρησιμοποιούν τα πεζοδρόμια (εχμ, αν υπάρχουν, λέμε εμείς) και τον δρόμο τον χρησιμοποιούν μόνο κατ’ εξαίρεση. Είναι υποχρεωμένοι να περνούν απέναντι μόνο από τις διαβάσεις (ξανά αν υπάρχουν). Αν υπάρχει φανάρι να περιμένουν το πράσινο, αν δεν υπάρχει να μην κατεβαίνουν στον δρόμο πριν τσεκάρουν την απόσταση και την ταχύτητα των οχημάτων που πλησιάζουν. Κι αν δεν υπάρχουν διαβάσεις, να μην κατεβαίνουν στον δρόμο πριν βεβαιωθούν ότι δεν θα παρεμποδίσουν την κυκλοφορία των οχημάτων.
Για τις παραβάσεις του ΚΟΚ από πεζούς υπάρχει πρόστιμο 150 ευρώ.
Την ίδια ώρα, οι οδηγοί πρέπει να αποφεύγουν να συμπεριφέρονται με τρόπο που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τους πεζούς (γκουχ γκουχ). Είναι υποχρεωμένοι να σταματούν πριν από τη διάβαση και όταν επιτραπεί να προχωρήσουν πρέπει να μην διακόπτουν ή εμποδίζουν το πέρασμα πεζών, τυφλών ή ατόμων με αναπηρία.
Όταν θέλουν να στρίψουν, αν υπάρχει διάβαση πεζών στον δρόμο όπου θέλουν να μπουν, οφείλουν να παραχωρούν προτεραιότητα στους πεζούς που αρχίζουν να διασχίζουν ή διασχίζουν ήδη τη διάβαση και σε περίπτωση ανάγκης να σταματούν το όχημά τους. Αν η διάβαση δεν έχει φανάρι, θα πρέπει οι οδηγοί να πλησιάζουν με χαμηλή ταχύτητα για να μην κινδυνεύσουν πεζοί. Αν υπάρχουν πεζοί που έστω ετοιμάζονται να περάσουν από τη διάβαση, οι οδηγοί οφείλουν να ακινητοποιούν το όχημά τους (όποιος πεζός έχει διασχίσει τη διπλή διάβαση στην Κηφισίας λίγο πριν τη συμβολή της με την Αλεξάνδρας ξέρει πόσος δρόμος υπάρχει ακόμα για να το πετύχουμε αυτό. Πεζοί που νιώθετε «κανονάκια» σε videogame, στείλτε στα σχόλια κι άλλες τέτοιες διαβάσεις). Στους πεζόδρομους με πινακίδα πεζόδρομου οι οδηγοί πρέπει να κινούνται με ταχύτητα βαδίσματος και να παραχωρούν προτεραιότητα στους πεζούς.
Οι παραβάσεις αυτές σημαίνουν για τους οδηγούς πρόστιμο 150 ευρώ και, επειδή εντάσσονται και στις παραβάσεις αντικοινωνικής οδικής συμπεριφοράς, φέρνουν και αφαίρεση διπλώματος για 40 μέρες.
Habemus νέο ΚΟΚ. Φτάνει;
Είπαμε, είναι ένα εξαιρετικό βήμα στη σωστή κατεύθυνση. Φυσικά είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει η σωστή, εφαρμόσιμη και αποτελεσματική νομοθεσία. Αλλά, όχι, δεν φτάνει για να είμαστε όλοι ασφαλείς στους δρόμους.
Ένας άλλος πυλώνας οδικής ασφάλειας αφορά τον στόλο μας, τα οχήματα που οδηγούμε. Κι εκεί είμαστε πολύ πίσω και σε με μεγάλη απόσταση και από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Η μέση ηλικία των αυτοκινήτων στην Ελλάδα είναι τα 17,5 χρόνια και στην ΕΕ τα 12,5, ενώ οδηγούμε τον γηραιότερο στόλο και στα υπόλοιπα είδη οχημάτων. Η συντήρηση των οχημάτων μας είναι ελλιπής - ξέρουμε πως σχεδόν 2 εκατ. οχήματα δεν έχουν περάσει ΚΤΕΟ, κι αυτό με τη σειρά του έχει προφανείς επιπτώσεις και στην ασφάλεια και στο περιβάλλον.
Μαζί με τον εκσυγχρονισμό της νομοθεσίας, λοιπόν, χρειάζεται και εκσυγχρονισμός του στόλου. Γιατί είναι τα αυτοκίνητά μας και τα αγαπάμε, αλλά είναι πλέον φορτωμένα χρόνια και χιλιόμετρα.
Habemus νέο ΚΟΚ. Θα τον εφαρμόσουμε;
Κι εδώ φτάνουμε σε ακόμα έναν πυλώνα της οδικής ασφάλειας, που στηρίζεται σε πολλούς παράγοντες, οι οποίοι συνοψίζονται στον εξής έναν: εκπαίδευση. Εκπαίδευση. ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ. Πόσο να το φωνάξω;
Ο νέος ΚΟΚ λέει πως «για την την εξοικείωση των μαθητών με τους κανόνες οδικής συμπεριφοράς, μπορεί να προβλέπεται η καθιέρωση αντίστοιχου μαθήματος» ενώ για την εφαρμογή του άρθρου 16 που περιλαμβάνει ακριβώς αυτούς τους κανόνες διευκρινίζει πως «με κοινή απόφαση των Υπουργών Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού και Υποδομών και Μεταφορών λαμβάνονται τα αναγκαία μέτρα ώστε το μάθημα της οδικής κυκλοφορίας να διδάσκεται στα σχολεία, σε όλες τις βαθμίδες».
Μέχρι τότε, αυτή ακριβώς τη δουλειά και με τον πιο σύγχρονο και άμεσο τρόπο κάνει το Safe Roads project της Hellas Direct, τόσο με τις βιωματικές δράσεις μέσα στα σχολεία όσο και με το βάψιμο διαβάσεων έξω από αυτά. Οι συνειδητοποιημένοι πεζοί του σήμερα, που θα μάθουν σωστά και από νωρίς το τι και το γιατί της κυκλοφοριακής αγωγής, θα γίνουν συνειδητοποιημένοι χρήστες πατινιού και ποδηλάτου αύριο και συνειδητοποιημένοι οδηγοί αργότερα. Και θα στηρίξουν περισσότερο από τους μεγαλύτερους τον πυλώνα της οδικής ασφάλειας που λειτουργεί καταλυτικά σε κάθε άλλη δράση: την πρόληψη.
Έχουμε νέο ΚΟΚ, λοιπόν!
Φυσικά θα σταθείς στα πρόστιμα και στις κυρώσεις, το καταλαβαίνουμε. Με νηφαλιότητα όμως δοκίμασε να σταθείς και στο αν αξίζει τον κόπο. Όχι αν μια παράβαση αξίζει το πρόστιμο ή την αφαίρεση διπλώματος. Αν αξίζει το κακό της σενάριο. Αν αξίζουν τα 3 δευτερόλεπτα που ενώ οδηγείς κοιτάς το κινητό σου - και σιγά, 3 δευτερόλεπτα είναι - το ενδεχόμενο κακό τους αποτέλεσμα για σένα και για τους άλλους. Αν αξίζει το να αγνοείς το όριο ταχύτητας εκείνη τη μία φορά που δεν θα πάει καλά το πράγμα. Αν αξίζει το «σιγά, δεν έρχεται κανείς» μπροστά στο stop αυτό που μπορεί να συμβεί αν ενδεχομένως κάποιος όντως έρχεται.
Εμείς λέμε πως δεν αξίζει. Εσύ;
